Waarom kunnen we eigenlijk niet zonder gewasbescherming?
In de 21ste eeuw heeft de mens er al 10.000 jaar aan gewasselectie op zitten. Die selectie heeft ertoe geleid dat we nog maar één type gewas per perceel zaaien of in een kas telen. Maar daarmee is ook een selectie van de meest agressieve ziekten overgebleven. De schaalgrootte van de bedrijven heeft grote homogene velden in de hand gewerkt. Microbiële diversiteit is verdwenen, en daarmee het vermogen om ziekten en plagen door de natuur zelf te bestrijden.
De ongeremde groei van ziekten & Plagen
De professionele teelt van planten is erop gericht dat (grote) vruchten op hetzelfde moment rijp of oogstbaar zijn. Die omstandigheden in een monocultuur zijn ideaal voor het ontstaan van ziekten en plagen. Voortdurende selectie heeft ook geleid tot het verlies van veel toxische afweerstoffen in vruchten: goed voor de consument, maar ook goed voor de ongeremde ontwikkeling van ziekten en plagen.
Natuurlijke weerbaarheid
is weg geselecteerd
Selectie heeft ertoe geleid dat de natuurlijke weerbaarheid van gewassen en teeltsystemen is opgeofferd voor meer productie. Daardoor is de behoefte ontstaan om gewassen te beschermen tegen ziekten en plagen. Gewasbescherming, vooral met chemische middelen, heeft vooral vanaf de Tweede Wereldoorlog een grote vlucht genomen.
Dankzij het gebruik van chemie en kunstmest is de land- en tuinbouw er wereldwijd in geslaagd een groeiend aantal monden te voeden en meer bloemen en planten te produceren. Dat succes heeft echter ook een keerzijde: de mogelijkheden van de chemie raken uitgeput. We weten nu dat het gebruik van chemische middelen niet duurzaam is voor mens, dier en milieu.
De nadelen van
chemische middelen
- De maatschappij staat steeds negatiever tegenover het gebruik van chemische middelen in land- en tuinbouwgewassen.
- Door het grootschalige gebruik van chemische middelen hebben vele ziekten en plagen resistentie ontwikkeld, waardoor de werking afneemt.
- Retailers, de grootste afnemers van boeren en telers, scherpen hun residu-eisen steeds verder aan.
- Ook kampen producenten van synthetische gewasbeschermingsmiddelen met toenemende regelgeving, waardoor er steeds minder chemische gewasbeschermingsmiddelen op de markt komen.
Van 'bestrijding' naar 'weerbaarheid'
De reactieve aanpak - pas ingrijpen bij een aantasting - heeft geen toekomst. Ook preventief toepassen van gewasbeschermingsmiddelen is niet toereikend.. De toekomst is aan biologische buffering van bodem, plant, gewas en teeltsystemen. Daardoor ontstaan weerbare planten en teeltsystemen, die ziekten en plagen minder kans geven. Biologische buffering is in de huidige teeltsystemen onvoldoende aanwezig. Worden de systemen weerbaarder gemaakt dan krijgt biologische buffering een kans, ondersteund door biologische producten.
uitzondering dan regel
Dit betekent niet dat bestrijding helemaal niet meer nodig is. Wel wordt bestrijding eerder uitzondering dan regel. En als het al nodig is, nemen telers hun toevlucht tot de pleksgewijze inzet van groene middelen met een laag risico, waardoor een correctie niet ten koste gaat van de biologische buffering.
