Ergernis door onkruid in (of vanuit) een akkerrand wil je zo veel mogelijk voorkomen. De beste kansen voor de aanpak van onkruid doen zich voor in de periode van de aanleg en vlak daarna. Houd, indien van toepassing, ook ANLB-eisen nauwkeurig in de gaten.
Wageningen UR, GroenWijzer nieuwsbericht (3/4)
De onkruidbeheersing op een akkerrand begint al bij de aanleg ervan. Een onkruidvrije start geeft de planten uit het mengsel een voorsprong op de onkruidzaden. We beginnen daarom met een herhaling van de belangrijkste tips uit het vorige artikel over de aanleg van een akkerrand:
- Maak gebruik van een vals zaaibed, bij voorkeur 1 à 2 maanden vóór het zaaien.
- Maak een (zeer) fijn zaaibed voor de beste opkomst van het mengsel.
- Zaai in rijen zodat u later een paar keer kunt schoffelen.
- Zorg voor een snelle bodembedekking door in het zaadmengsel een paar snelgroeiende soorten op te nemen, zoals boekweit of granen.
- Druk het zaad bij (of na) het zaaien goed aan en zaai bij voorkeur vlak voor een regenbui.
Een beetje extra aandacht bij de aanleg kan zo ergernis over onkruidproblemen voorkomen of beperken.
Wat mag wel en niet?
Voor de aanpak van onkruid na de aanleg bestaan diverse mogelijkheden. Bij de keuze van maatregelen is het vooral van belang of de rand valt onder een ANLB-pakket (eco-regeling). In dat geval zijn de eisen van het pakket leidend. Die eisen kunnen betrekking hebben op het (eventueel) maaien of bemesten van de rand en op de onkruidbestrijding. Let op: de eisen kunnen verschillen tussen pakketten.
Maatregelen om het onkruid aan te pakken zijn:
Schoffelen
Bij rijenzaai kan uitstekend 1 à 2 keer worden geschoffeld. Doe dit als de kruiden minimaal 5–10 cm hoog staan, maar let hierbij wel op broedende vogels. Probeer zo breed mogelijk te schoffelen en doe dit onder drogende omstandigheden.
Maaien van meerjarige gras-kruidenranden
Deze kunnen na opkomst één- of tweemaal worden gemaaid op ca. 10 cm, om bloei en zaadzetting van (éénjarige) onkruiden tegen te gaan. Als de rand in april is ingezaaid, kan deze eind juni – half juli al gemaaid worden. Een rand die in het najaar is gezaaid, kan het best vroeg in het voorjaar een eerste keer worden gemaaid, het liefst voor 15 maart i.v.m. broedvogels. Eventueel kan in juli nog een tweede maaibeurt plaatsvinden> Maai bij voorkeur in etappes om voldoende aanbod van bloemen te houden voor natuurlijke vijanden en bestuivers. Maai de rand bij voorkeur niet later dan half september, zodat deze voldoende ruig de winter in gaat en beschutting biedt voor natuurlijke vijanden en andere fauna. Vanaf het tweede jaar is één keer maaien in de zomer meestal voldoende.
Voer het maaisel na het maaien altijd af.
Als het blijft liggen, veroorzaakt het verstikking van de planten uit het mengsel en bevordert het vergrassing van de rand. Hetzelfde geldt ook voor klepelen. Afvoeren van maaisel is een essentieel onderdeel van het maaibeleid.
Maaien van éénjarige randen
Dit zorgt ervoor dat de bloemen later of niet tot bloei komen en kan beter worden vermeden.
Pleksgewijze onkruidbestrijding
Als een eventuele subsidieregeling dit toelaat, kunt u wortelonkruiden pleksgewijs bestrijden met een herbicide (aanstippen) of verwijderen met handwerk. Op het deel van de rand dat overlapt met de bufferstrook is chemische onkruidbestrijding niet toegestaan. Loop minimaal één keer per jaar langs de rand om wortelonkruiden goed bij te houden.
Slootonderhoud naast een akkerrand
Zorg dat in het voorjaar, bij de eerste keer uitmaaien van de sloot en het talud, het slootvuil boven op de slootkant (insteek) blijft en niet op de akkerrand terechtkomt. Ook dat helpt om veronkruiding te voorkomen.
_________________________________________
De praktische tips in dit nieuwsbericht zijn ook terug te vinden op de website www.groenwijzer.nu, die in 2024 tot stand is gekomen via een Kennis op Maat-project met de volgende initiatiefnemers: Agrarische Natuurvereniging Hollands Noorden, Agrifirm, Artemis, BO Akkerbouw, Cosun Beet Company, Coöperatie Collectief Hoeksche Waard U.A., BoerenNatuur Flevoland, Van Iperen, LTO Nederland, LTO Noord, NFO en WUR Open Teelten.