Het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw levert risico’s op voor gezondheid en milieu. Om deze risico’s te verkleinen adviseert de Gezondheidsraad om toepassing van natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen op grotere schaal mogelijk te maken. Hiervoor zijn aanpassingen nodig in de toelatingsprocedures voor deze middelen. Ook moet toepassing van de middelen in de praktijk makkelijker worden gemaakt. Het overheidsbeleid rondom gewasbescherming is gericht op het terugdringen van het gebruik van deze chemische middelen.
Een belangrijke manier om het gebruik van chemische middelen terug te dringen is de inzet van natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen, ook wel biocontrol genoemd. Dit zijn bijvoorbeeld insecten als lieveheersbeestjes en sluipwespen, maar ook bacteriën, virussen en schimmels, plantaardige stoffen en signaalstoffen zoals feromonen. Biocontrolmethoden leveren weinig risico’s op voor de gezondheid en zijn beter voor het milieu. Ze kunnen chemische middelen vaak niet 1-op-1 vervangen. Het vraagt om een systeemaanpak.
De Gezondheidsraad stelt dat het op dit moment nog moeilijk is om biocontrolmethoden op grotere schaal in te zetten. Biocontrolmethoden doorlopen een EU-brede beoordelingsprocedure voordat ze tot de markt worden toegelaten. Deze procedure is nu nog vooral gericht op chemische middelen. Dit zorgt voor hogere kosten en jarenlange vertraging. Daarom adviseert de raad de overheid om in Europa te pleiten voor meer harmonisatie en maatwerk in de toelatingsprocedure voor biocontrol.
Daarnaast verloopt de toepassing van biocontrol in de praktijk in Nederland volgens de raad nog niet goed genoeg. Dat komt bijvoorbeeld doordat praktijkkennis ontbreekt en er financiële risico’s zijn voor telers die biocontrol willen implementeren. De raad adviseert de overheid om toepassing makkelijker te maken en telers hierin te ondersteunen.
De Gezondheidsraad is een adviesorgaan met als taak de regering en het parlement ‘voor te lichten over de stand der wetenschap ten aanzien van vraagstukken op het gebied van de volksgezondheid en het gezondheids(zorg)onderzoek’.
Helma Verberkt, directeur Artemis: ’Wij onderstrepen het advies van de gezondheidsraad: “Verbeter toelating en toepassing natuurlijke gewasbescherming”. Wij staan aan de vooravond van een doorbraak op dit dossier in Europa. Dit advies bevestigd dat wij en onze leden op de juiste weg zijn om natuurlijke gewasbescherming dichter bij de praktijk te brengen voor boer, teler, maatschappij en milieu”.
De samenvatting en het rapport kunt u hier vinden.
